19-июн куни мамлакатимизда илк бор Тошкент вилоятида велопойга ўтказилди. Тадбир Ўзбекистон ёшлар экологик тармоғининг бир гуруҳ йигитлари томонидан бизнинг кўмагида ташкил этилди.
БМТ жамоаси якунланмоқда - бизнинг гуру Жамшид Мақсумов
Ўйиннинг мақсади велосипедни экологик тоза транспорт ва саломатлик манбаи сифатида оммалаштиришдир. Тошкентда велоспорт инфратузилмаси бутунлай ривожланмаганлиги сабабли ўйинни велоспортнинг асосий рақиблари – автомобиллар анча кичик бўлган шаҳар ташқарисида ўтказишга қарор қилинди.
Лекин ҳамма Тошкентдан бошлади. Жамоалар санъат музейи орқасидаги боғда йиғилишди, барчага қандай ўйнашимиз тушунтирилди ва 6 нафар велосипедчидан иборат 6 жамоа, жумладан, ўғил ва қизлар, навигаторлар (велосипедчилар ҳам) ҳамроҳлигида ўйин бошланишига ёъл олишди. Ўйин “Политотдел” стадионидан бошланди ва унга яқин жойда, Юқори Чирчиқ туманида бўлиб ўтди. Велосипед ўйинининг узунлиги 42 км бўлиб, жамоалар экологик мавзудаги 12 та вазифани ечиб, ғалаба қозониш учун ҳаракат қилишлари керак эди. Жамоалар қийин саволларга жавоб бериб стартга чиқишди. Биринчи бўлиб жавоб берди - кетиш. Кейинги викторинада ғалаба қозонинг - кейингисига ўтинг.
Ҳар бир жамоа бошланғич нуқтасида топшириқ олди, харита ва улар бажариши керак бўлган вазифанинг тавсифи. Жамоалар нуқтани топишлари, топишмоқни ҳал қилишлари, топшириқ саволига жавоб беришлари ва ўйин бошқарувчисини чақиришлари ва тўғри жавобни хабар қилишлари керак эди. Фақат олдинги вазифани бажаргандан сўнг, жамоа кейинги вазифани олди. Шундай қилиб, 12 марта.
Иштирокчилар июн ойининг жазирамасидан, қийин топшириқлардан ёки совринлар учун шиддатли рақобатдан қўрқмадилар. Ва совринлар учун курашишга арзийди. Ғолибларнинг ҳар бирига велосипед, иккинчи ўрин Ред Фох уйқу сумкалари, учинчи ўринга эса Шимано карбонли таёғи топширилди. Албатта, ўйин одамларнинг велосипедда тез ҳайдаш қобилиятига эмас, балки табиат мавзулари бўйича материални билишга, зукколик ва жамоанинг бирдамлигига асосланган. Велосипедлар фақат транспорт воситаси сифатида ишлатилган.
Бутун ўйинни уч киши - Андрей ва Саша Малеев ва Рустам Мурзахановлар ихтиро қилган. Айнан улар туфайли бу ўйин ҳақиқатга айланди. Қизиғи шундаки, дастлаб хоҳлайдиганлар унчалик кўп эмас эди. Аммо кейин аризалар сони режамиздан ошиб кетди ва ҳатто ўйинга яна бир жамоа қўшдик.
Велосипед узоқ вақтдан бери дунёнинг кўплаб мамлакатларида одатий шаҳар муаммоларини ҳал қилиш учун самарали эчим бўлиб келган. У аҳолининг ҳаракатчанлигини таъминлайди, соғлиғини мустаҳкамлайди, ишда оддий, шовқин яратмайди, ҳавога ифлослантирувчи моддалар чиқармайди ва кўп жой эгалламайди. 2005 йилда Буюк Британияда ўтказилган ижтимоий сўров натижаларига кўра, велосипед 1800 йилдан бери энг катта техник ихтиро деб эътироф этилгани бежиз эмас. Бошқа барча ихтироларни жамлагандан кўра кўпроқ одам велосипед учун овоз берди.
Тошкентда велоспортни ривожлантириш учун барча белгилар мавжуд – бизда велосипеддан йилига 9-11 ой шаҳар транспорти сифатида фойдаланиш имконини берувчи қулай иқлим мавжуд; нисбатан текис эр ва кўплаб яшил ҳудудлар.
Афсуски, Тошкентда кўпчилик хавфсизлик нуқтаи назаридан велосипеддан фойдаланишни хавф остига қўймайди. Шаҳарда хавфли транспорт бор, велосипед ёъллари ёки велосипед тўхташ жойи ёъқ. Автомобил эгалари кўпинча велосипедчиларни тўлиқ ёъл фойдаланувчилари деб ҳисобламайдилар.
ГЕФ Кичик грантлар дастури ушбу ўйинни қўллаб-қувватлашга қарор қилди, чунки тоза транспортни тарғиб қилиш эмиссияларни камайтириш муаммосини ҳал қилиш билан бевосита боғлиқ. Бундан ташқари, ҳамма нарса ҳар доим кичикдан бошланади. Ҳар ким ўзидан бошлаши керак. Агар ҳар бир фуқаро камида бир кун велосипед фойдасига машинадан воз кечса, бу жуда кўп нарсани англатади. Инсон ўзининг илдизи, табиатнинг нақадар муҳимлиги ва уни асраб-авайлаш биз учун қандай мас’улият борлиги ҳақида ўйлаши биланоқ, табиатга нисбатан бундай майда, аммо меҳр-оқибатли ишлар инсонда мунтазам равишда содир бўлади. Бугунги кунда велосипед фақат ўйин учун. Эртага у оддий транспортга айланиши мумкин. Велосипедга бошқа нарса қўшилади, масалан, энергия тежаш. Ва бошқалар. Ва агар бу мунтазам равишда ва ҳамма билан содир бўлса, биз хоҳлаган нарсага эришдик деб тахмин қилишимиз мумкин. Умид қиламизки, ушбу ўйин ҳеч бўлмаганда иштирокчиларни бу ўйинни нима учун ўтказганимиз ҳақида ўйлашга мажбур қилди. Бу ўйин ҳаммага ёққанидан жуда хурсандмиз. Барча йигитлар ушбу ўйинларни кўпроқ ўтказиш ва уларда қатнашиш истагини билдиришди. Умид қиламизки, келажакда буни ташкил қиламиз
Мусобақа натижаларига кўра, биринчи ўринни Б-Бикерс жамоаси, иккинчи ўринни БМТ жамоаси, учинчи ўринни эса “моторлардан холи” деган ма’нони англатувчи Фрее оф Моторс жамоаси эгаллади.
Ўйин ғолиблари: Б-Бикерс жамоаси
Диққат! Барча иштирокчи жамоаларга! Ўйиннинг барча навигаторларига!
Яқин кунларда барча жамоаларни ғолибларни тақдирлаш учун йиғамиз. Ўйин ҳақидаги фикр-мулоҳазаларингизни ҳам эшитмоқчимиз. Йиғиш вақтини кейинроқ эълон қиламиз. Янгиланишлар учун ушбу саҳифани кузатиб боринг.
