The GEF Small Grants Programme

in Uzbekistan

Узоқдаги Араббанди қишлоғида

Ва ғурурли пичирлашни эшитади

ер ва остида ва юқорида:

"Тўрт йил ичида

Боғли шаҳар бўлади! ”

Қашқадарё вилоятининг олис чеккаси Чироқчин туманида ғайриоддий ва қизиқарли номга эга қишлоқ бор – “Араббандия”. Ҳудуд номининг ўзи ҳам жуда рамзий маънога эга. Чироқчи сўзи чойшаб сўзидан келиб чиққан бўлиб, чироқ ёки чироқ ма’носини билдиради. Ва одатда бўлгани каби, аҳоли пунктлари ва шаҳарлар унинг аҳолисининг асосий фаолиятининг табиати ёки аҳоли пункти асосчиси деб аталади. Бизнинг ҳолатларимизда, бир вақтлар бу эрда ёруғлик учун лампалар ясаган ҳунармандлар яшаган. Қадим замонларда одамлар ўзларининг камтарона ҳаётини мойга ботган таёқ ёниб турган чироқлар ёрдамида ёритган. Ҳудудда ҳали электр таъминоти ёъқлиги ва маҳаллий аҳолининг лампалардан фойдаланиши фонида ҳудуднинг ҳозирги номи жуда рамзий туюлади. Қишлоқ ҳақида гапирганда шуни таъкидлаш керакки, қишлоқ номи бироз шеърий эшитилади ва ўзига хос маънога эга бўлиб, агар Араббанди сўзини Араб ва Банди икки сўзига ажратсак, бу эрда араб арабнинг ўзи ёки араб, Банди эса одам деган маънони англатади. , кейин қўпол таржимада "араб халқи" деган маънони англатиши мумкин. Демак, қишлоқда араб миллатига мансуб одамлар яшайди. Тарихий фактларга кўра, 16-асрдан бошлаб Ўрта Осиёда араблар ва бадавийлар авлодлари яшаб келган. Улар бошқа жойлардан ташқари Несеф (Қарши) ва Қашқадарёнинг текислик қисмида жойлашган.

Осиёдаги араблар оʻз турмуш тарзида маʼлум даражада ёпиқ яшаган, бироқ бир неча асрлар давомида сон жиҳатдан коʻп боʻлган маҳаллий аҳоли орасида яшаб, умумий тарихий тақдирга, бир турмуш тарзига, бир динга эга боʻлиб, аста-секин маҳаллий аҳоли – тожиклар, оʻзбеклар ва бошқа халқлар билан ассимилятсия қилинган. туркманлар.

Араббанди қишлоғи атрофи.

Сув ёқ ... Ўсимлик ёқ ... Ер судралади ...

Бу қишлоқда 200 дан ортиқ оила истиқомат қилади. Афсуски, одамлар ичимлик сувисиз яшаб, ҳали ҳам ўз-ўзидан қазилган қудуқлардан фойдаланишади. Қишлоқда электр ёъқ, одамлар қишда ўтин билан озиқ-овқат тайёрлайдилар, биноларни иситадилар. Қишлоқда дарахт ё‘қлиги сабабли маҳаллий аҳоли бошқа қишлоқ ва туманлардан ўтин сотиб олади. Қишлоқ аҳолиси асосан деҳқончилик билан шугʻулланади – оʻсиши учун сугʻоришни талаб қилмайдиган бугʻдой ва мойли экинлар, чорвачилик эса асосан майда чорвачилик билан шугʻулланади, бу эса маҳаллий ерларга салбий таʼсир коʻрсатади. Бу ерда табиий оʻсимликлар жуда кам, ерни йиқитиб, бузувчи чорвачиликдан ташқари мавсумий сел оқимлари ҳам бор.

Майда кавш қайтарувчилар дашт аҳолисининг тирикчилик манбаларидан бири ҳисобланади

Қишлоқда фермер Ориф Умиров истиқомат қилади, у пистазор барпо этишни мақсад қилган. Ўтган йили меҳнат фаолиятини бошлаб, оила а’золари кўмагида иссиқхона қуриб, уруғликдан кўчат етиштириб, кейинчалик ўз майдончасига экди. Ўтган йили 1800 туп кўчат экиб, шундан 700 таси омон қолган.Аммо кузда унинг бор меҳнатини отлар еб кетган, аммо бу фермерни тўхтатмаган ва бу йил яна 4500 туп кўчат экиб, шундан 2000 туп кўчат ўтқазган, ўтган йилги бу йил ейилган кўчатлар "кўтарилди" ва униб чиқди. Фермер аввалига 19,5 гектар ерга, кейин эса бутун ер майдонига 33,4 гектарга экишни режалаштирган.

Кўзларида умид билан фермер Ў.Умиров бўлажак писта боғининг илк кўчатларидан бири

Одамлар орасида кучли ирода ва ўз ишига муҳаббатни тез-тез учратмайсиз. Ориф уч ўғли билан ўтган йили 1800 туп, жорий йилда 4500 туп кўчат экиш учун 30 сантиметр чуқурлик қазди. Кўчатларни суғориш учун 50 метр чуқурликдаги қудуқдан сув олиб, сувни эшакда ўша жойга олиб боришган. Ҳар бир кўчат тахминан 1 литр сувни талаб қилади ва сувнинг буғланишини камайтириш учун улар суғориш жойига эр сепади. Деҳқон ўз боғини чорвачиликдан янада ажратиб қўйиш мақсадида қишлоқдошлари ёрдамида 1 метр чуқурлик ва эни ариқ қазиб, келажакда қорақарағай ёки бошқа қурғоқчиликка чидамли ўсимлик экишни режалаштирмоқда. ариқ бўйлаб суғориш учун жуда кўп сув.

Ҳатто ариқ қазиш каби қўпол ишлар ҳам эҳтиёткорлик ва муҳаббат билан бажарилган.

Фермер хандақ бўйлаб келажакдаги тўсиқ ҳақида ўйлайди.

Болалар оталарига ёрдам беришади, лекин улар ҳали ҳам мактабга боришга ва уй вазифаларини бажаришга муваффақ бўлишади. Барча ота-оналар сингари Ориф ҳам болаларга муносиб та’лим беришни ва болаларни дала меҳнатидан бутунлай озод қилишни хоҳлайди.

Ориф ва унинг жамоаси

У қудуқни 40-50 метрга чуқурлаштиришни режалаштирмоқда, чунки кўчатларни суғориш учун қудуқда сув этарли эмас; сув минорасига сув қуядиган ва томчилатиб суғориш ёрдамида кўчатларингизни суғорадиган сув ости насосини ўрнатинг. Аммо ҳақиқат шундаки, қишлоқда электр ёъқ, лекин электр энергиясини ишлаб чиқариш учун фотоелектрик элементларни ўрнатиш мумкин бўлиши мумкин. Шунингдек, фермер Умиров мавсумда ёмғир ва эриш сувларини йиғиш учун кичик сардоба (қуйидаги расмдаги каби) қуришни режалаштирган.

Сардоба қадимий гидротехник иншоот боʻлиб, бугунги кунда қуруқ тогʻ олди ва даштларда ишончли сув манбаига айланиши мумкин (сурат Бухоро вилояти Қоровулбозор қишлогʻи яқинида олинган)

Келгусида пистазор тоғ ёнбағирларини мустаҳкамлаш, сел оқимининг олдини олиш имконини беради. Қачонки Орип ака яратган боғ унинг катта оиласига мева берса, ўз мақсади ё‘лидаги меҳнати, матонати, матонати эвазига муносиб баҳо бўлади.

Бир неча йил ва узоқ кунлар кетганидан сўнг, бу "ноаниқ" кўринадиган кўчат қимматбаҳо мевалар билан осилган гўзал ва олижаноб дарахтга айланади - инсоннинг меҳнати ва ғамхўрлиги учун миннатдорчилик. Бу меҳнаткаш деҳқоннинг меҳнатининг самарасини бир неча бор беради. Ва писта йиллар ўтиб мева бера бошлагани бежиз эмасдир. Бу “доно дарахт” инсонни иймон-е’тиқоди, сабр-тоқати учун синовдан ўтказаётгандек туюлади, шунда у бутун умри давомида унга миннатдорчилик билдириши, қимматбаҳо меваларни совға сифатида келтириши мумкин.