Лойиҳанинг номи ўз-ўзидан гапириб турибди – лойиҳа Қашқадарё вилоятидаги Қуруқсой трактида илгари ўсган ўрмонларни тиклашга ҳаракат қилмоқчи. Бу ерда ҳали ҳам бир нечта писта дарахтлари бор, уларнинг ёши 1500 йилга тўғри келади ва ҳали ҳам мева бериб туради. Аммо уларнинг бир нечтаси бор ва бундан олдин ўрмонлар мавжуд эди.
Биз қандайдир тарзда бу аввалги улуғворликни тиклашга ҳаракат қилишимиз керак. Лойиҳа ғояси пайдо бўлди, лойиҳа устида ишлашга ва уни амалга оширишга ёрдам беришга рози бўлган кўнгиллилар пайдо бўлди. Булар Бахром Қорабоев ва Тарас Жуканини.
Лойиҳа сайтдаги муҳокамадан бошланди, лекин негадир бу муҳокама унчалик натижа бермади... Шунга қарамай, лойиҳани бошладик.
Лойиҳа нима қилади? Лойиҳа бир нечта таркибий қисмлардан иборат:
Писта экиш
Писта бор эди, бу ерда писта кўп эди. Амалда ҳеч нарса қолмади. Кесиш ноқулай бўлган жуда тик ён бағирларида камдан-кам қисмлар қолган, қишлоқда эса номаълум сабабларга кўра сақланиб қолган бир нечта эски дарахтлар бор. Ўрмончиларнинг фикрига кўра, дарахтлар деярли 1500 ёшда.
Кўпинча одамларга қарашади - дарахт мева бермайди. Шунда фойдасиз. Ўтин учун майдаланг. Писта эса икки қаватли ўсимлик ҳисобланади. Уларнинг бир ўғил, бир қизи бор... Мева бермаётгандек бўлган йигитни кесиб ташладим, тамом... – қиз ҳам тугади... ким чанглатади?! Шундай қилиб, ҳамма нарса занжир бўйлаб кесилади ...
Поэтому проект решил в первую очередь заняться тем, что будет распространять среди людей знания по посадке фисташки. - рассказывать им как это делать, как ухаживать и т.д. Слава богу, у нас уже был пионерный проект и он много что сделал в этом направлении.
Аввало, биз барча аҳолини маҳаллий мактабга йиғиб, уларга писта ҳақида ҳамма нарсани айтиб бердик ва улардан: “Ким писта экишни хоҳлайди?” деб сўрадик. 1 та кўчат экган биринчи кўнгиллиларга иккинчисини ўз ҳисобимиздан берамиз. Битта шарт шундаки, экиш ўтказиладиган жой чорвачиликдан ўралган бўлиши керак. Ёш писталарнинг биринчи душмани қорамолдир. Чорвачилик туфайли пистанинг табиий тикланиши ёъқ.
Қизиққанлар кўп эди. Аммо биз экишни бошлаганимизда, буни қилишни хоҳлайдиганлар сони сезиларли даражада камайди. Лойиҳа бошида атиги 6,5 гектар майдонга экиш мумкин эди. Лекин лойиҳа ҳақиқатда экилаётганини кўрган одамлар қишлоқ атрофига писта экмоқчи бўлганлар дарҳол кўпайиб кетди... Майли, кузда, келаси баҳорда нима бўлишини кўрамиз.. Писта билан бирга бодом кўчатлари ҳам экилади. . У тезроқ ўсади ва писта ўсгунча бодомдан даромад олиш мумкин.
Тез ўсадиган дарахтларни экиш
Аммо қайта тиклаш бир нарса. Фақат қайта экиш эмас, балки уни қайта кесишдан ҳимоя қилиш ҳам муҳимдир. Воситлардан бири пистанинг фойдасини, иқтисодий фойдасини кўрсатишдир. Ва у жиддий. Иккинчи муҳим нарса - ўрмонларни кесиш сабабини ёъқ қилиш ёки камайтиришдир.
Ўтин учун ҳамма нарса кесилган. Одамларга уйларини иситиш ва овқат пишириш учун ўтин керак. Шу боис лойиҳанинг бир қисми аҳолини ўтин билан та’минлашга қаратилган бўлади. Биз тез ўсадиган дарахтлардан одамлар ўтин сифатида фойдаланиши мумкин бўлган плантатсияларни яратишга ҳаракат қиламиз. Дарахт ўстириб, ўтин учун кесиб ташлади. ва ҳоказо. Бу атмосферага углерод таъсири нуқтаи назаридан мутлақо нейтралдир, чунки... Дарахт қанча углеродни ўзлаштирган бўлса, у ёнганда худди шундай миқдорда углерод чиқаради.
Аниқроқ текширилганда, бунинг учун энг мос экин жида эканлиги маълум бўлди. Биз уни кузда экишни бошлаймиз.
Энергияни тежайдиган қурилмалар
Табиий ўсимликларга босимни камайтиришнинг яна бир усули талабни камайтиришдир. Бизнинг ҳолатда, бу ўтин истеъмолини камайтиришдир. Буни қандай қилишим мумкин? Биз иситиш ва пишириш учун ҳар хил турдаги оддий, арзон печкаларни жорий этишга ҳаракат қиламиз. Бундай печкалар ясаш бўйича маҳаллий ҳунармандлар ўқитилади ва улар маҳаллий аҳоли томонидан қурилади.
Қишлоқ туризми
Қуруқсой қишлоғига илк бор келганимизда бу ернинг ҳайратланарли жойи эканлигини кўрдик. Керак. одамлар бу жойни кўришлари учун. Бу ерга қанча кўп одамларни жалб қилиш мумкин бўлса, маҳаллий аҳоли даромадлари шунчалик кўп бўлади, я’ни аҳолининг бир қисми чорвачиликдан туризм бизнесига ўтиши мумкин бўлади. Бундан ташқари, кўплаб қишлоқлар сайёҳлардан пул ишлашлари мумкин бўлганлиги сабабли, одамлар атрофдаги ҳамма нарсани энг яхши ҳолатда сақлашга ундашлари мумкин. Шунинг учун лойиҳа ушбу қишлоқда қишлоқ туризмини ривожлантиришга ёрдам беришга қарор қилди.
Ушбу ёъналишнинг дастлабки қадамлари ва ривожланиши ҳақидаги янгиликларимизни кузатиб боринг.
Бу лойиҳа.
Саволларингиз ёки таклифларингиз бўлса, биз билан боғланинг.
