Ўзбекистонда киши бошига 2000 куб метр сув исте’моли тўғри келади. Бу дунёдаги ўртача сув истеъмолидан деярли уч баравар юқори. Дунёда бир кишига йилига тахминан 700 куб метр сув сарфланади.
Иқлим ўзгариши ўзининг "солиғини" йиғмоқда: Марказий Осиё дарёлари ҳавзасида сув камроқ ва сув истеъмолчилари кўпаймоқда. Қўшни давлатлар сув ресурсларини тобора кўпроқ истеъмол қилмоқда. Сув ресурсларига нафақат қўшни давлатларда, балки республика ичида ҳам талаб ортиб бормоқда. Мавжуд сув даражаси ҳар йили иқлим компонентларининг ўзгариши сабабли пасаяди. Айни пайтда Ўзбекистонда мавжуд бўлган сув ресурсларининг 100 фоизи исте’мол қилинмоқда. Истеъмолнинг ўсиши ва дефитситнинг ўсиши, албатта, мамлакат иқтисодиётининг барча соҳаларига таъсир қилади.
Мамлакат аҳолиси сони ортиб бормоқда. Қишлоқ хўжалиги учун ерлардан тобора кўпроқ фойдаланилмоқда. Шу билан бирга, қишлоқ хўжалигида суғориш технологиялари паст даражада қолмоқда: биз ҳали ҳам аждодларимиз томонидан минг йиллар аввал қўлланилган суғориш технологияларидан фойдаланамиз. Сувдан норатсионал фойдаланиш аллақачон дунёдаги энг даҳшатли экологик офатлардан бири – Орол денгизининг ё‘қ бўлиб кетишига олиб келди.
Қишлоқ хоʻжалиги Оʻзбекистон иқтисодиётининг асосий тармоқларидан бири боʻлиб, мамлакат иқтисодий тараққиёти учун эмас, балки ижтимоий барқарорлик учун ҳам масʼулдир. Республика аҳолисининг асосий қисми қишлоқларда истиқомат қилади ва уларнинг фаровонлиги қишлоқ хўжалиги билан чамбарчас боғлиқ.
Мамлакатимиз раҳбарияти қишлоқ хўжалигининг ривожланиш динамикасини, мамлакатимиз аҳолисининг ўсиб бораётгани, сув танқислигининг ортиб бораётганини ҳисобга олиб, қишлоқ хўжалигига сувни тежовчи технологияларни кенг жорий этишни мақсад қилиб қўйди. Мамлакат Президенти томонидан барча даражадаги сувни тежовчи технологияларни жорий этиш стратегияси қабул қилинди. Ушбу ташаббусни қоʻллаб-қувватлаш мақсадида “Оʻзбекистон фермерлари оʻртасида сугʻоришнинг илгʻор усулларини қоʻллаш дастурини таргʻиб қилиш” лойиҳаси яратилди.
Президент стратегиясининг умумий мақсади Ўзбекистонда суғориш маданиятини бутунлай ўзгартиришдан иборат. Суғоришни сувни тежайдиган технологияларга кенг ўтказиш учун барча шароитларни яратиш зарур. Фермерлар эски усуллардан фойдаланган ҳолда суғориш имкониятини унутишлари керак. Сувнинг қиймати ҳақиқатга айланиши керак, бунда ҳар бир томчидан оқилона, самарали ва унумли фойдаланиш керак.
Айнан шунинг учун ушбу лойиҳа яратилган.
Шу билан бирга, истеъмолни камайтиришнинг самарали механизми сифатида сув ресурсларини бошқаришнинг бутун тизимини - этказиб бериш, ҳисобга олиш, фойдаланишни назорат қилиш, фойдаланиш учун мумкин бўлган тўловлар тизимини қайта ташкил этиш зарур.
Бироқ, охирги фойдаланувчи - фермерларни илғор суғориш усулларига (томчилатиб суғориш, пуркаш, ер ости суғориш) ўтказиш энг тез ва самарали усулдир:
Лойиҳа ўз олдига қуйидаги вазифаларни қўяди:
Вазифа 1. Фермерларнинг суғориш маданиятини ўзгартириш зарурлиги тўғрисида хабардорлигини ошириш
Бу янги суғориш технологияларини оммавий маркетинг бўйича турли ишларни ўз ичига олади: блоггерлар билан ишлаш, телевидениеда видеолар яратиш ва кўрсатиш, онлайн нашрларда нашрлар, мавзу бўйича турли хил алоқа воситалари, инфографика ва бошқалар.
Вазифа 2: Технологияни ўқитиш
Энг муҳим машҳур экинлар учун турли хил сув тежовчи технологиялардан фойдаланиш бўйича оддий ва тушунарли кўрсатмалар яратиш муҳимдир.
Вазифа 3. Сувни тежаш мавзуларида мақсадли таълим муассасалари билан ишлаш
Вазифа 4. Фермерлар ўртасида субсидиялар ва давлат томонидан қўллаб-қувватланишини қўллаб-қувватлаш