Писта плантатсияларини яратиш ернинг деградатсиясига қарши курашнинг ё‘ли, табиат ва инсон учун ўзаро манфаатли ечимдир.
Биз яна писта – “Тоғ этаклари маликаси” ҳақида сўз юритамиз ва бу гал деҳқонларнинг тинимсиз меҳнатсеварлиги, саховатли қуёши ва бетакрор табиати билан бутун Фарғона водийси томошабинимиздир.
2014-йил 11-июл куни шаҳарда фермер ва деҳқонлар учун ташкил этилган семинарда “Қандай қилиб навли писта плантатсиясини яратиш – Фарғона водийсида лалмия ерларидан самарали фойдаланишнинг иқтисодий жиҳатдан фойдали янги ечими” мавзусида семинар бўлиб ўтди. Андижон. Семинар Ўзбекистон Фермерлар кенгаши, Андижон ҳокимлиги, Ўзбекистондаги Глобал экологик фонднинг (ПМГЕФ) Кичик грантлар дастури, Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Ўзбекистондаги Тараққиёт Дастури (ПРООН) кўмагида, Майкл Зукков жамғармаси ва Республика манзарали боғдорчилик ва ўрмон хўжалиги илмий-ишлаб чиқариш маркази (Республика ДС ва ЛҲ илмий-амалий маркази).
Андижон вилояти Асака тумани “Кўхна дала сардори” фермер хўжалигига қарашли ёш писта плантатсиясида куртак олдириш техникаси бўйича амалий машғулот.
Фаргʻона водийси оʻзининг учта вилоятидан иборат боʻлиб, Оʻзбекистоннинг аҳоли зич жойлашган ҳудудларидан биридир. Бу ерда қишлоқ хоʻжалиги асосий фаолият соҳаси ва вилоят иқтисодиётининг асосий тармогʻи ҳисобланади. Ҳақиқий писта (лат.Пистаcиа вера) оʻсиши учун қулай боʻлган ёмгʻирли деҳқончилик зонаси Фаргʻона водийси боʻйлаб чоʻзилган. Ҳозирда бу ерлардан кўп йиллар аввал, асосан, бошоқли, ёғли экинлар, шунингдек, яйловлар этиштириш учун фойдаланилмоқда.
Иқлим ўзгариши шароитида ҳар йили ғалла ҳосилидан фойда олиш мумкин эмас. Кўпинча, экинлар фақат уруғлик материалининг нархини қоплайди ёки умуман ёъқ. Барча ерлар маҳаллий аҳоли томонидан майда томорқаларга боʻлинган боʻлиб, асосан яйловлар учун фойдаланилади, улар оʻтларнинг ҳаддан ташқари коʻп боқиш натижасида таназзулга юз тутиб, унумдорлиги паст ерларга айланади. Бошқача қилиб айтадиган бўлсак, бу ерларга бундай иқтисодий босим таназзулни кучайтириб, уларни чўлланиш ёқасига олиб келиши мумкин. Бу каби таҳдидларнинг олдини олиш, ёмғирли ерлардан фойдаланиш самарадорлигини ошириш бўйича янги қадамлар қўйиш жуда муҳим.
Чернова Галина Михайловна, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор. Республика манзарали боғдорчилик ва ўрмон хўжалиги илмий-ишлаб чиқариш маркази (РНПC ДС ва ЛҲ) етакчи илмий ходими. Бош мутахассис Ўзбекистондаги пистачи, пистанинг кўплаб нав ва шакллари муаллифи. Галина Михайловна бутун умрини пистачиликка бағишлади ва бу йил у юбилей - писта билан ишлаганининг 50 йиллигини нишонламоқда.
Ўзбекистон Фермерлар кенгаши ГЕФнинг Ўзбекистондаги Кичик грантлар дастури ва унинг миллий ҳамкорлари билан ҳамкорликни мустаҳкамлашда давом этмоқда, уларнинг ташаббуси билан Тошкент шаҳрида писта тайёрлаш бўйича семинар муваффақиятли ташкил этилган ва эндиликда Андижонда навбатдаги тадбир ташкил этилмоқда. Ушбу ташаббус фермерлар ўртасида муқобил деҳқончилик, лалми ва чекка ерлардан писта ва бодом плантатсияларини яратиш тажрибасини оммалаштиришга қаратилган. Бу амалиёт тупроқнинг биологик функсияларини сақлаб қолиш, даромад олиш ва фермерлар ва маҳаллий аҳоли турмуш даражасини оширишга ёрдам беради.
Зал деворига ёзилган “Кун иқтибос” – семинар мавзусига мос: “Деҳқон тўкин бўлса, уй ҳам, ер ҳам ободонлаштирилади”.
Семинарда фермерлар навли писта плантатсиясини яратиш учун жой танлаш; ёпиқ илдиз тизими билан уруғларни экиш ёки кўчатларни экиш учун тупроқни тайёрлаш; экиш ва экиш жойларини белгилаш техникасини ўрганди.
– Бугунги семинар Ўзбекистонда фермер хўжаликларини кўп тармоқли фермер хўжаликларига айлантириш борасида амалга оширилаётган ислоҳотлар ҳақида. Бугун мен ўзим учун бир қанча режалар туздим, писта етиштириш бўйича маслаҳатлар олдим ва ҳудудимизда албатта писта плантатсияларини яратамиз. Мен писта хорижда муваффақиятли етиштирилаётгани ва барқарор экин бўлгани учун катта иқтисодий манфаатдорлиги ҳақида кўп нарсаларни билиб олдим. Табиатни обод қилиш, деҳқонларимиз турмуш даражаси ва фермер хўжаликлари самарадорлигини ошириш учун биз ҳам писта билан шуғулланишимиз керак, – деди Андижон вилояти Жалақудуқ тумани фермерлар кенгаши раиси Обиджон Носиров нашрга берган интервюсида. Ёшлар телеканали.
Obidjon Nosirov, Andijon viloyati Jalaquduq tumani fermerlar kengashi raisi.
Pista haqida ma’lumotlar mavzular bo‘yicha ajratilib, bosqichma-bosqich pistachi mutaxassislarga yetkazildi. Vodiyda pista yetishtirish istiqbollari juda
қизиқарли ва мароқли бўлиб, семинар иштирокчиларини илҳомлантирди ва фермер аёл Ибодат Ё‘лдошеванинг нутқи давомида фермерлар ўз ниятларини билдиришди. тахио плантатсиялари. Ҳатто фермерлардан бири лалми ерга 100 гектаргача писта экишга тайёрлигини айтди! Бу маданиятга бўлган қизиқишни инобатга олиб, унумсиз лалми ерлардан фойдаланиш бўйича ҳамкорликда таклиф ишлаб чиқиш, дастур ишлаб чиқиш ва Ўзбекистон Фермер хўжаликлари кенгаши раиси Турдиев Содиқжонга хат билан мурожаат этиш тўғрисида қарор қабул қилинди. писта плантатсияларини экиш учун ҳудудлардан боʻш ерларни ажратишга коʻмаклашиш. Иштирокчиларнинг муносабатини кўриш, бундай чиқишларни эшитиш ва улуғвор режаларга гувоҳ бўлиш жуда қувонарли бўлди. Шундай қилиб буюк нарсалар туғилади.
Семинарнинг назарий қисмини фермерлар Рустамжон Позилов ва Ибодат Ё‘лдошевалар писта плантатсиясини яратиш бўйича шахсий тажрибалари ҳақида ҳикоя қилиб бердилар.
Рустамжон Позиловнинг “Рустамжон гулшани” фермер хўжалиги ҳудудида ПМГЕФ лойиҳаси доирасида Фарғона водийси учун саноат писта плантатсиялари технологиясини тарқатиш маркази ташкил этилмоқда. бутун Фарғона водийсидаги писта бизнеси.
Амалий жиҳатларни кўрсатиш мақсадида иштирокчиларнинг Асака туманига саёҳати ҳамда “Кўхна дала сардори” фермер хўжалигига ташрифи ташкил этилиб, мутахассислар томонидан ёш писта плантатсиясини куртаклаш бўйича ишлар олиб борилди.
Семинарда Фарғона, Наманган ва Андижон вилоятларидан юз нафарга яқин фермерлар, шунингдек, тегишли вазирлик, идоралар, та’лим муассасалари, жамоат ташкилотлари вакиллари, журналистлар ва бошқа манфаатдор шахслар иштирок этди.
Ибодат Юлдашева, ф / в "Кўхна сардори берди".
– Писта етиштириш имкониятлари ҳақида журналдаги мақоладан билиб олдим, – дейди Ибодат Ё‘лдошева ўзининг муваффақияти ҳақида. – Уч йил аввал 2 гектар майдонга 560 туп писта кўчати экган эдим. Кўчатлар этказиб берилган контейнерда тупроқни ёъқотишдан қўрқиб, улар тўғридан-тўғри пластик идишларга экилган. Албатта, ё‘қотишлар бўлди, кўплаб кўчатлар “материк”да илдиз отмади, лекин барибир мен 437 дона ёш писта кўчатларини сақлаб, етиштиришга муваффақ бўлдим ва ҳозир улар деярли одам ўлчамига етди. Шу кунларда тошкентлик мутахассислар сайтимда куртаклаш ишларини олиб боришди ва ҳозирда плантатсиямда 17 хил писта нави бор. Келажакда хўжалигим бошқа фермерлар пистанинг серҳосил навларини оладиган “ўсиш нуқтаси”га айланиши мумкин. "
Писта ҳақиқий – раҳматли ва саховатли “Тоғлар маликаси”.
Гуллаш тугади! Ҳикоя давом этади.
Р.Мурзахонов сурати ва ПМГЕФ Уз
Қуйида эʼтиборингизга Оʻзбекистон фермер ва деҳқонлари учун писта плантатсияларини яратиш боʻйича Бизнес-режа тақдим этилган:
