Ўзбекистон саноат ишлаб чиқаришининг турли турларини ривожлантириш учун қулай табиий-иқлим шароитларига эга, лекин шу билан бирга қишлоқ хўжалиги мамлакати бўлиб қолмоқда. Мамлакатда қишлоқ хоʻжалиги ишлаб чиқариши сугʻорма деҳқончиликка асосланган. Мавжуд суғориш техникаси мукаммал эмас, чуқур ҳайдашнинг анъанавий амалиёти ва бошқа мавжуд қишлоқ хўжалиги технологиялари ер унумдорлигини ва сувдан фойдаланиш самарадорлигини сезиларли даражада пасайтиради, уларнинг ҳажми йил сайин камайиб боради.
Асрлар давомида одамлар томонидан қўлланиладиган анъанавий қишлоқ хўжалиги технологиялари самарали бўлишни тўхтатади ва кўпинча табиий ресурсларга зарар этказади. Чуқур ишлов бериш, минерал ўғитлар ва бошқа деҳқончилик техникаларидан фойдаланиш ҳосил сифатига та’сир кўрсатмаган ва бу техникаларнинг қишлоқ хўжалигига салбий та’сирининг тўлиқ моҳиятини очиб бермаган бокира ерларни эркин ўзлаштириш даврлари биздан анча ортда қолди. эр, чунки ўзлаштирилмаган эрлар ҳали ҳам хавфсизлик чегарасига эга эди ва унумдорликнинг этарли захирасига эга эди ва инсон ва унинг технологияларининг салбий таъсирига дош бера олди.
Ҳозирги вақтда эрнинг деградатсияси сезиларли даражада ошиб бормоқда. Экин етиштириш ва ўсиб бораётган аҳоли учун озиқ-овқат ишлаб чиқариш қиммат вазифага айланиб бормоқда.
Оʻзбекистон Евроосиё материгининг марказий қисмида жойлашган боʻлиб, унинг умумий майдони 447,4 км2. Республикада суғориладиган ерлар майдони 4,3 миллион гектарни ташкил этади. Мутахассисларнинг маʼлумотларига коʻра, Оʻзбекистонда деградатсияга учраган ерлар майдони республика сугʻориладиган ерларининг 50,7% дан ортигʻини ташкил этади, яʼни. 2,18 миллион гектардан ортиқ! Рақам жуда катта!
Ўзбекистон ер фондининг ҳозирги таҳдидли аҳволини ҳисобга олган ҳолда, қишлоқ хўжалиги амалиётига сувдан оқилона фойдаланиш, энергия ресурсларини тежаш ва тупроқ унумдорлигини сақлаш имконини берувчи инноватсион технологияларни жорий этиш ҳаётий заруратга айланмоқда.
Агроинноватсион бозорда ўзини яхши исботлаган технологиялардан бири сув сарфини камайтириш, суғориш вақтини қисқартириш, ўсимликларнинг бир хил ва бир хил униб чиқишини та’минлаш мақсадида ерни лазер билан текислаш (ЛПЛ) технологиясидир. Ушбу инноватсион технологиянинг ан’анавий ер режалаштиришдан афзаллиги суғориш сувини 15-20 фоиз тежаш ва сувдан фойдаланишнинг умумий самарадорлигини ошириш, ҳосилдорликни 5-7 сентнерга оширишдир.
Лазерли текислаш деганда, дала юзаси нотекислигидаги фарқ ±3 см ни ташкил этганда, махсус асбоб-ускуналар ёрдамида лазерли қурилма ёрдамида эрни текислаш усули тушунилади.Ушбу инноватсион технологиянинг қишлоқ хоʻжалиги ерларини анʼанавий текислашдан афзалликлари қуйидагилардан иборат:
а) фойдаланиш қулайлиги;
б) суғориш сувини 25% гача тежаш;
в) суғориш сувининг дала юзасида самарали ва бир хил тақсимланиши;
д) ва бунинг натижасида ҳосилдорликни 5-7 сентнерга ошириш ва ерларнинг мелиоратив ҳолатини яхшилаш.
2009-yilda birinchi loyihani boshlagan dasturimiz O‘zbekistonning boshqa hududlarida ham ushbu texnologiya bilan yaxshi rivojlandi. Xorazm viloyatida 200 gektardan ortiq maydonda lazerli tekislash amalga oshirilgan birinchi loyihadan so‘ng texnologiya qo‘shni Qoraqalpog‘istonda qo‘llanilgach, texnologiya Farg‘ona vodiysiga kirib keldi, u yerda Namangan viloyatida 300 gektardan ortiq maydonda Loyiha doirasida qishloq xoʻjaligiga moʻljallangan yerlar tekislandi va bir necha yuz gektardan koʻproq maydonlar tekislashga tayyorlanmoqda. Qashqadaryo viloyatida birgina 2014-yilning o‘zida 226 gektar yer maydonini lazer bilan rejalashtirish amalga oshirilib, yana 416 gektar maydonni rejalashtirishga tayyorlanmoqda. Bu texnologiya Samarqand viloyatida ham qo‘llanilgan.
Hozirgacha LPP uskunalari xorijiy ishlab chiqaruvchilardan, masalan, Shveytsariya, Pokiston, Germaniya yoki Xitoydan sotib olingan va sotib olinmoqda. Ammo bu uskunani mamlakat ichida bemalol ishlab chiqarish mumkin. GEJ KGD tomonidan ushbu texnologiyani joriy etish uchun berilgan turtki bir necha yillardan so'ng ko'lam ola boshlaydi va LPP uskunalarini mahalliy ishlab chiqarishni boshlash va texnologiyani butun mamlakat bo'ylab keng tarqatish imkoniyati paydo bo'ladi. Ayni paytda mamlakatning mashinasozlik korxonalaridan birida asbob-uskunalar ishlab chiqarish loyihasi ilovasining ishchi versiyasi tayyor.
Quyida taklif etilayotgan loyiha uchun loyiha hujjati va byudjeti keltirilgan. Iltimos, o'qing va sharhlaringizni qoldiring:
